Planning of volgorde?

“En?”, vraagt iedereen, “wanneer gaan jullie erin?”

Wij antwoorden dan standaard : “Vóór de kerst.”

En als mensen wat glazig kijken verhelderen we nog: “Het is ieder jaar kerst. We zeggen niet welk jaar.”

De werkelijkheid is gewoon dat we geen planning hebben. Om de simpele reden dat bij een project als dit een planning alleen maar voor frustraties zorgt. In de praktijk kost ieder bouwonderdeel méér tijd dan je denkt. Omdat, als je je erin gaat verdiepen, er (véél) meer handelingen nodig zijn dan je denkt.

Je denkt bijvoorbeeld: “Nou, het dak doen we in januari, dan kunnen we februari het houtskelet zetten en in maart kalkhennep gaan storten”

Echt niet.

Want eerst moeten alle platen op het dak bevestigd worden (oeps! de schroeven zijn op! en het is zondag!), er moet folie aan de onderkant bevestigd worden (folie uitrollen, op maat knippen, weer oprollen zodat je het naar boven kunt sjouwen, in positie brengen, vastnieten…), vervolgens moet je de naden aftapen met luchtdichte dampopen tape (oeps! het regent drie weken dus kan je niet tapen!), daarna moeten er panlatten bevestigd worden (wat is de werkende lengte van de dakpannen?) en ‘ruiters’ op de nok en de hoekkepers (dat alleen al gaat ettelijke weekends kosten) en dán pas kan de aannemer pannen gaan leggen. Maar als jíj weet wanneer je klaar bent heeft de aannemer het juist heel erg druk en kan hij pas over drie weken ruimte maken. En dan stormt het net een week lang. En dan zit je opeens al in maart. En moet je nog beginnen met het houtskelet.

Als je dan toeleeft naar ‘eind dit jaar kunnen we er in’ moet je dat keer op keer bijstellen. En dan word je dus heel erg gefrustreerd. Doen we niet. Dit is een once-in-a-lifetime project. Het gaat niet alleen om het resultaat, maar ook om de weg er naar toe. Daar willen we óók van genieten.

“Der Weg ist das Ziel”, zeggen ze in Duitsland zo mooi.

Tegelijkertijd is het wel handig om íets van een planning te hebben, want sommige onderdelen besteden we uit aan aannemers en die hebben een bepaalde aanlooptijd / productietijd nodig. En in 2020 hopen we ook een aantal onderdelen te doen waarbij we vrijwilligers nodig hebben (met name het storten van de kalkhennep!) Daarvoor moeten mensen natuurlijk weten wanneer we dat (ongeveer) gaan doen, zodat ze vast tijd in hun agenda kunnen reserveren 🙂

Daarom heb ik een nieuwe webpagina toegevoegd, waarop ik aangeef wat de volgorde is van de bouwonderdelen. Naarmate een bepaald onderdeel dichterbij komt krijgen we er meer zicht op welke deel-handelingen daarvoor nodig zijn en hoeveel tijd die ongeveer gaan nemen. En zo ontstaat er toch een soort van planning. Zo lang het geen deadline gaat heten!

Dak dichten (2)

We wensen iedereen een gezond en mooi 2020!

De hele kerst’vakantie’ zijn we druk aan het werk met het dak. Vandaag alleen even niet, want momenteel giet het van de regen. Helaas schiet het minder op dan we wel zouden willen. Het zijn weer veel (tijdrovende) handelingen:

  • platen één voor één naar boven manoeuvreren en op hun plaats brengen;
  • voor de platen aan de randen bepalen hoe groot ze moeten worden en zo goed mogelijk op maat afzagen;
  • balken naar boven manoeuvreren en de platen er mee vastzetten;
  • op de balken weer (tijdelijke) panlatten aanbrengen, waarover we over het dak kunnen klimmen voor het afwerken van de randen en de nok;
  • platen langs de nok exact op maat maken;
  • de naad waar de nokplaten elkaar raken afwerken met dampopen, luchtdichte tape;
  • aan de onderkant folie aanbrengen (18 m folie, lastig te hanteren met z’n tweeën!);
  • de laatste (onderste) laag platen over de folie aanbrengen.
Aan de voorkant komt nog een dakkapel op het dak. Maar die maken we later. Nu eerst het dak dicht!
Hier is de nok nog niet helemaal dicht, maar je kunt al zien hoe de zolder eruit gaat zien. Ooit wordt dit ons kantoor / studeerkamer.

Uiteraard kan je boven op het dak alleen maar langzaam en behoedzaam werken. Schroeven indraaien met dikke werkhandschoenen gaat niet goed, dus we hebben alleen maar dunne handschoenen aan (die maken het al onhandig genoeg werken!) Bij 2 graden boven nul met motregen en wind verkleum je dan in no time. En moet je dus na anderhalf uur werken weer opwarmen bij de kachel. Gelukkig was het op oudejaarsdag mooi weer en bijna comfortabel op de zuidkant van het dak.

We hebben de 2 grote dakvlakken af gekregen tijdens het goede weer. Maar vóór de kopse kanten kunnen worden afgewerkt moeten eerst de platen langs de rand onder de juiste hoek worden bijgezaagd. We hebben ze gewoon haaks ‘op maat’ gezaagd. (Of überhaupt nog niet, zoals te zien is op de foto’s). Maar omdat beide dakvlakken een hellingshoek hebben van 43 graden en de platen een dikte hebben van 5 cm, moeten ze ook scheef worden afgezaagd om ze goed te laten aansluiten. Joris heeft een mal gemaakt om onder de juiste hoek te kunnen zagen. Dan nog is het lastig. En het gaat ontzettend langzaam, de reciprozaag loopt vol met houtvezels.


En vandaag giet het dus van de regen en kunnen we überhaupt niet verder. Frustrerend, want dinsdag is er veel wind voorspeld en ik wilde dan in elk geval het zuidwestelijke dakvlak dicht hebben. Tja, als het niet gaat zoals het moet, dan moet het maar zoals het gaat.

Het zou natuurlijk een perfecte dag zijn om boompjes te (ver)planten. Maar eigenlijk heb ik er ook helemaal geen zin in om dat in de stromende regen te gaan doen. Dus misschien is het wel een perfecte dag om bij de kachel op te krullen met een boekje… (nádat ik mijn administratie en BTW-aangifte heb gedaan!)

Iedere vrije minuut is Joris bezig met bedenken hoe hij de details precies wil uitvoeren

Dak dichten (1)

Nu het een paar dagen wat rustiger weer is zijn we begonnen de houtvezelplaten (Gutex ultratherm) op het dak te monteren. Het valt niet mee! Plaat voor plaat moet naar boven gemanoeuvreerd, in elkaar geschoven en vastgezet. De bovenste (eerste) rij moet strak waterpas. Aan de zijkanten, bij de hoeken van het schilddak, moeten we zó uitkomen dat de platen nog aan de sporen kunnen worden vastgezet. En de verticale naden tussen de platen mogen niet te dicht bij elkaar uitkomen. Een boel gepuzzel!

Bovenop de platen monteren we 5 cm dikke balken. Hierop komen de panlatten, waar de dakpannen aan hangen. De 5 cm dikke balken schroeven we dóór de platen aan de sporen vast. Maar dat kan natuurlijk alleen maar als je nog ziet wat je doet. En er nog bij kunt. Dat betekent dat we de balken vastschroeven zodra de bovenste plaat geplaatst is. De rest van de platen moet dus van onderaf onder de balken geschoven. Uiteraard is het hout nooit helemaal recht, dus het is een hoop gepuzzel en gevloek. En dat alles op grote hoogte…



Ja, alle foto’s zijn van Joris. Als we samen bovenaan bezig zijn worden er namelijk geen foto’s gemaakt 😉 Op deze foto is ook goed te zien dat de vastzet-balken soms doorhangen, of juist omhoog krullen. Dat maakt het op hun plek krijgen van de platen ook niet makkelijker.

Ik ben ook nog steeds snel vermoeid van de kaakoperatie. Kortom, het gaat langzaam. En dat is spannend. Want het is nu best gunstig weer. Maar harde wind kan het dak in deze staat niet hebben. (Regen in principe wel, maar niet oneindig veel natuurlijk.) Na 2 1/2 dag hebben we 1 dakvlak bijna af. Maar in de nok, de hoeken en het afwerken van de onderkant gaat nog veel meer werk zitten. Doorwerken dus, en duimen dat de stormen nog even op zich laten wachten!

1 dakvlak bijna af… Het folie is ervoor om eventueel vocht op de overgang van dak en overstek buiten de muren te geleiden. Maar het goed afwerken van de hoeken wordt ook nog wel een puzzel.

Het dak op

Het volgende onderdeel van het huis is het dak dicht maken. Dan kunnen we daaronder rustig en droog verder bouwen. Joris heeft besloten dat we eerst het hele dak dicht maken, zonder aandacht voor dakkapellen, dakramen etc. Als het nu weer droog zomerweer zou zijn, zouden we dat misschien anders doen, maar gewoon een dak over het skelet heen heeft nu de hoogste prioriteit.

Op de sporen komen houtvezelplaten. Daar bovenop de panlatten en dakpannen. Dat gaan we nu doen. Tussen de sporen komt nog een dikke laag vlaswol isolatie. En aan de binnenkant plaatmateriaal om het te ‘verstijven’. Dat gaan we later doen. Dan plaatsen we ook de dakramen en dakkapel.

De opbouw is dus hetzelfde als bij de werkplaats. Alleen hebben we toen van binnen naar buiten gewerkt, wat makkelijker is. Kon ook prima, want het was kurkdroog zomerweer. Dat is nu niet te doen, met ons werktempo zou alles veel te nat worden. Het materiaal kan best een beetje vocht hebben. Tenslotte is alles dampopen: vocht kan er ook weer uit. Maar het kan niet weken- en wekenlang in de winterregens staan.

(We weten nu al dat we erg gaan vloeken als we straks de vlaswol vanaf de binnenkant moeten aanbrengen. Maar ja, het alternatief is tot juni wachten… met het risico dat de zomer alsnog geen droge zomer wordt. Dat is gewoon geen optie.)

Stap 1 is het tijdelijk aanbrengen van panlatten aan de binnenkant van de sporen, zodat we aan de buitenkant omhoog kunnen klimmen om de houtvezelplaten aan te brengen.

Joris heeft OSB-platen (die ook al voor de bekisting waren gebruikt), als tijdelijke verdiepingsvloer over de balken gelegd. Dat werkt prima. Alleen, waar de trap komt en de vide in de hal, zit geen balklaag. Daar moet de steiger eraan te pas komen. En dat is een gedoe, want voor iedere panlat moet de steiger weer iets verplaatst worden. Veel op en neer geklauter dus. Alles voor de veiligheid…

Je kunt ook al een beetje zien hoe de vorm van de zolder straks gaat worden. Leuk!

Intussen zitten alle latten erop. Nu even wachten tot het een paar dagen droog en rustig weer wordt, want bij windkracht 7 op 6 meter hoogte met grote platen gaan balanceren is vragen om problemen!