Geertjes Hof

Hoera, de tegelzetters waren er (eindelijk). En nog harder hoera toen ze weer weggingen. De tegels liggen er mooi in, maar we vonden het geen gemakkelijke heren.

De tegels zijn nogal ‘natuurlijk’ van uitstraling. Dat leek me wel passen bij het huis. Eerlijk gezegd moet ik, nu ze er liggen, wel een beetje wennen; het is wel héél rustiek. Maar dat heeft een heel groot voordeel: je ziet er veel minder op dan op strakke, rechte, gladde tegels. Zelfs als de laagstaande zon er op schijnt.

(We hebben ook nog – heel kort – een gietvloer overwogen. Prijzig, maar prachtig. Alleen heb je er wel een robotstofzuiger bij nodig. Niet praktisch, bij onze levensstijl.)

Ook de badkamerwanden zijn betegeld – voor zover we dat wilden. Nu moet ik echt met kalkstuc aan de slag op de rest van de wanden!

We doen erg ons best om ons huis volkomen tochtdicht te maken. Alle kiertjes plakken we zorgvuldig af. En er zitten in een huis meer kieren dan je denkt! Dit plaatje (weliswaar van een niet-Nederlands type huis) geeft aan waar zulke kieren typisch kunnen voorkomen.

Daardoor lekt warme lucht ongecontroleerd weg. En ’s zomers, als je het huis koel wilt houden, komt er juist ongewenste hete lucht door de kieren naar binnen. De mannen van Plushuis hebben er heel wat blogjes over geschreven. En een video gemaakt die niets aan duidelijkheid te wensen overlaat.

Maar een beetje frisse lucht in huis is toch juist belangrijk? Ja, absoluut! Maar we willen wel de temperatuur in huis op peil houden. Dus wisten we al vanaf het begin dat we mechanische ventilatie met warmteterugwinning (wtw) wilden. Zogeheten ‘balansventilatie’. Daarbij stroomt de warme lucht die uit het huis wordt afgevoerd, langs de koude, schone lucht die het huis wordt ingezogen. En staat daarbij zijn warmte af, maar natuurlijk niet het vocht en vuil wat er in zit. ’s Zomers net andersom; dan wordt de te warme schone buitenlucht ‘voorgekoeld’ door de koelere lucht vanuit het huis.

Balansventilatie heeft begin deze eeuw een slechte naam gekregen, omdat in nieuwbouwwijken, met name in Amersfoort-Vathorst, het extreem slecht werd aangebracht. Mensen vonden de ventilatieroosters in iedere kamer niet mooi en timmerden ze weg of hingen er keukenkastjes voor. Daardoor ontstond natuurlijk een enorm ongezond binnenklimaat, met schimmel en CO2 ophoping. Intussen heeft balansventilatie in combinatie met een luchtdichte afwerking zich al lang en breed bewezen als enorm belangrijke factor om het energieverbruik te beperken.

Maar kan er dan nog wel een raam open? Ja natuurlijk! Sterker nog, de huidige generatie WTW’s is vraaggestuurd. En slaat alleen aan als de concentratie CO2 of VOS (vluchtige organische stoffen, zeg maar ‘poep- en kookluchtjes’) een bepaalde waarde overschrijdt. Dus zolang het lekker weer is kunnen ramen en deuren open, maar als het koud (of erg heet) is doe je ze dicht, blijft de temperatuur binnen op peil en neemt de WTW ventilatie unit de frisse lucht voor zijn rekening.

Al toen we alleen nog maar droomden van het huis wat we ooit (wanneer? waar?) wilden laten bouwen verheugde ik me op die balansventilatie. Ik kan namelijk absoluut niet slapen in een muffe slaapkamer. Dus hebben we zomer en winter een raam open staan. In de slaapkamer in ons vorige huis (onder het matig geïsoleerde platte dak en met een muur op het zuiden) kon ’s zomers de temperatuur oplopen tot ver boven de 30 graden, terwijl het ’s winters soms onder de 10 graden was. In de stacaravan is het uiteraard nog slechter; wat isolatie en ventilatie betreft scoort de caravan nog vele malen slechter dan het jaren ’50 huis uit dit blogje.

Dus zijn de mannen van Hoekstra al dagen bezig met het aanbrengen van een heel labyrinth van ventilatieslangen. Het ziet er zeer indrukwekkend uit!

Dit is weer zo’n heel belangrijk aspect van de bouw waar je weinig van ziet, maar dat essentieel is voor de energieprestatie en het comfort. In combinatie met het luchtdicht bouwen, een hoge thermische massa door de kalkhennep en een dikke laag leemstuc èn de vochtbufferende werking van leem, kalkhennep en vlaswol verwachten we dat het huis fantastisch comfortabel gaat aanvoelen. Sterker nog, alle bouwvakkers merken dat al op zodra ze binnen zijn. En dan zit nu de leemstuc er nog niet eens op!

Maandag zou de tegelzetter komen. Dus moesten uiteraard alle ruimtes die betegeld worden leeggeruimd (gelukkig leggen we niet in het hele huis tegels!) Omdat Joris nog een wandje af moest maken werd het uiteindelijk zondagavond en liepen we met hoofdlampjes op in het donkere huis kasten, tafels en het geïmproviseerde aanrecht te versjouwen.

En toen kwam de tegelzetter niet opdagen. Ziek, zo bleek. Verdorie! De aannemer belooft dat de tegelzetter uiterlijk volgende week (de 18e) komt. Maar boven is de installateur bezig met de ventilatie. Die had speciaal de 11e tot de 15e iets anders gepland zodat hij de tegelzetter niet in de weg zou lopen. En zou vanaf de 18e weer verder gaan. En de ventilatie moet eerst af, vóór we de vloer boven kunnen maken.

Dus alles schuift weer op. Nog meer vertraging…. we beginnen er een hard hoofd in te krijgen dat het ons gaat lukken om vóór het eind van het jaar in het huis te trekken.

In januari spraken we met de aannemer af dat als we in november nog niet zouden kunnen douchen in het huis, we bij hèm zouden komen douchen. Het lijkt erop dat we binnenkort met handdoek en toilettas naar Oldeholtpade gaan…

We hebben een poos zitten dubben over de keuken. De meeste mensen die een nieuw huis bouwen, kopen daarvoor ook meteen een nieuwe keuken. En het is ook mooi (vinden wij ook), een lekker strakke, functionele keuken. Helemaal fris, met goede apparatuur, veel laden en en een goed schoon te maken mooi aanrecht.

Maar. In Nederland alleen al worden jaarlijks 300.000 keukens verkocht. Mensen kopen graag een nieuwe keuken. Omdat de keuken in hun nieuwe huis niet hun smaak is. Of omdat ze gaan verbouwen en een andere indeling willen. Of gewoon omdat ze uitgekeken zijn op de vloer en dan ook maar de keuken vernieuwen. Omdat het kan.

En keukenkastjes zijn over het algemeen grotendeels gemaakt van spaanplaat met melamine of gespoten MDF. Daar kan je helemaal niets meer mee, in termen van recycling. Een enkel keukenkastje belandt nog in een bijkeuken of garage maar die 300.000 afgedankte keukens zorgen voor een enorme afvalberg. Voer voor de verbrandingsoven.

Bovendien is de herkomst van dat spaanplaat en MDF niet altijd even fris. Al jarenlang regent het berichten over illegale kap in oerbossen, corrupte boswachters en de zogeheten ‘Oost-Europese houtmaffia‘, die overigens innig verbonden is met de welbekende Zweedse meubel- en keukengigant en andere delen van het West-Europese bedrijfsleven. Zelfs het FSC-keurmerk is lang niet altijd te vertrouwen. Alles vanwege de grote vraag naar hout in het westen… onder meer voor die goedkope keukenkastjes.

We hebben verschillende mogelijkheden overwogen: een keuken die (gedeeltelijk) gemaakt is van gerecycled materiaal (Greenline board) of een keuken op maat laten maken. Maar in beide gevallen werd er nog altijd heel veel nieuw materiaal gebruikt. En bovendien zijn keukens nu eenmaal schreeuwend duur. Zoveel geld willen we eigenlijk niet uitgeven aan iets waar we ons niet 100% lekker bij voelen.

Dus we besloten een tweedehands keuken te kopen. Die verschijnen in groten getale op Marktplaats. Je moet wel snel zijn; de mooiste zijn direct weg. En het moet ook maar net (ongeveer) passen. In Stiens zag ik er één die wel ongeveer aan de voorwaarden voldeed. Misschien niet 100% wat we zelf zouden hebben uitgezocht (ik wilde eigenlijk greeploos), maar in elk geval wit, van een degelijk merk, met een carousselkast en lekker veel laden en niet te ver weg. En een granieten aanrecht.

(De indeling zal nog wel iets anders moeten en dan zal er her en der nog wel een kastje bij moeten. En omdat we geen plek hebben voor een afzuigkap is afzuiging in het keukenblad handiger. Dus het zou kunnen dat we dat aanrechtblad ooit nog vervangen. Maar het is een mooie basis om vanuit daar aan te gaan passen.)

Omdat ik nog geen zware dingen durf te sjouwen moest er iemand gevonden worden die Joris daarbij kon helpen. En als we dan toch een grote bus met laadlift huren kan je net zo goed ook de piano ophalen uit Emmen. Frank en Joris zijn een hele dag op pad geweest. En ze brachten niet alleen de piano mee, maar ook de boeken, hoera!

Voorlopig staat alles door elkaar in de woonkamer, want komende week komt de tegelzetter tegels leggen in de keuken, bijkeuken, hal, toilet en badkamer. Steeds een stapje dichter bij een echt huis…

Joris heeft een keldertrap besteld. Ik heb m (zoveel mogelijk zittend) in de olie gezet. En Joris heeft ‘m in elkaar gezet. Nu kan ik weer de kelder in! (Met mijn exoskelet was het nogal eng om de ladder af te gaan, al kan ik steeds meer met mijn knie.) Superfijn. Intussen kan ik ook weer kaas maken. Daarvoor kon ik de afgelopen weken ook niet lang genoeg op mijn benen staan. Kunnen de kaasjes mooi rijpen in de kelder.

Maar… we gingen toch zoveel mogelijk zelf doen? Natuurlijk had Joris ook zelf een trap kunnen maken. Maar hij heeft het momenteel verschrikkelijk druk met de klussen die we niet aan anderen kunnen of willen overlaten. Bijvoorbeeld het netjes weer dichtmaken van alle sleuven en putten met kabels en leidingen die de afgelopen weken zijn gegraven. Met stoeptegels op strategische plekken, zodat je, als je de boel nog eens wilt opgraven, eerste op een tegel stuit en niet direct de glasvezelverbinding kapot trekt. En met het coördineren en voorbereiden van de zaken die we sowieso uitbesteden (vooral veel installatiewerk). En met zijn werk. En ik draai nog maar op halve kracht en kan weinig meer doen dan het huishouden, af en toe wat opruimwerk en het verzorgen van de dieren. En eigenlijk willen we toch wel heel erg graag niet nóg een winter in de stacaravan. We hebben daarom besloten dat ik weer wat kantoorwerk ga doen en dat we wat klussen uitbesteden. Zoals de trap. Het stuken van de kelder komt nog…